-

marek-natusiewicz

Między Soławą a Nysą - po jasnej stronie mocy cz.I

Germania Slavica (także Slavia Germanica) – termin historiograficzny w języku łacińskim określający krainę historyczną znajdującą się na wschód od wczesnośredniowiecznej germańsko-słowiańskiej granicy językowej (ukonstytuowanej linią rzek: Łabą i Soławą)...

W ciągu VI wieku n.e. Serbołużyczanie zajęli cały region rozciągający się między rzekami Bobrem, Kwisą i Odrą na wschodzie, a rzekami Soławą (niem. Saale) i Łabą (niem. (Elbe) na zachodzie tzw. Biała Serbia (na północy region ich osadnictwa sięgał do Berlina), granica ich zamieszkania rozciągała się wzdłuż granicy nazywanej po łacinie Limes Sorabicus, pierwsza wzmianka (w 631 kronika Historia Francorum spisana przez Fredegara określa ich nazwą „Surbi” i wspomina, że Serbowie żyjący nad Soławą graniczą z turyńską prowincją państwa Franków) o konkretnym władcy Słowian Połabskich – Derwanie – księciu plemienia Surbiów (po klęsce Franków pod Wogatizburgiem wciela on swój kraj do państwa Samona) – Samonowi udało się nakłonić Serbów, aby w czasie powstania antyawarskiego (sprowokowanemu przez (626) dyplomację bizantyńską w obliczu zagrożenia Konstantynopola wielkim najazdem awarsko-bułgarsko-słowiańsko-perskim), wspólnie z mieszkającymi na wschód od nich Chorwatami wyruszyli na południe i wsparli zamieszkujących wybrzeże dalmatyńskie Sklawinów dackich i panońskich, dążących do zrzucenia zwierzchnictwa awarskiego (w ten sposób stali się protoplastami Serbów bałkańskich), „król Serbii” Miliduch

stawił (806) czoła Frankom i poległ (wg Annales Regni Francorum, tj. Rocznikom królestwa Franków), Henryk I podbija (932) Łużyce i Milsko, ponownie pobite (963) przez Gerona, margrabiego Marchii Wschodniej (w czasie uczty (939) podstępnie zamordował 30 książąt łużyckich – następstwem było wiele powstań łużyckich przeciwko Niemcom), za rządów (1002-1018) Bolesława I Chrobrego toczyły się trzy polsko-niemieckie wojny (Łużyce kilkakrotnie przechodziły z rąk do rąk), na mocy pokoju w Budziszynie (1018) zostały przyłączone do Polski (powróciły (1031) do Niemiec), kolonizacja przez osadników frankońskich, flamandzkich i saskich (XI-XIVw.), pierwsze zakazy (1327) używania języka łużyckiego w Altenburgu, Zwickau i Lipsku, obrębie Cesarstwa (1376-1635) we władaniu czeskich Luksemburgów (część składowa tzw. Korony św. Wacława), później Habsburgów, (cały teren plemienny serbołużycki, z wyjątkiem Łużyc, ulega germanizacji (na pocz. XVIw.), lenno elektorów saskich (od 1635).

 

Łużyczanie (łac. Lusitzi) – przodkowie dzisiejszych Dolnych Łużyczan, zamieszkiwali teren Dolnych Łużyc w dorzeczu Sprewy i Nysy Łużyckiej (jednym z najstarszych grodów, wokół których skupiały się plemiona Łużyczan było Lubnjow (obecnie Lübbenau – częściami miasta są dawne wsie dolnołużyckie: Lědy (później niem. Lehde) i Lipje (później niem. Leipe), pierwszej wzmianki o Łużyczanach dokonał Geograf Bawarski w połowie IX wieku wyliczając dwadzieścia osad grodowych, uznali (II poł. IXw.) zwierzchnictwo Wielkich Moraw (podlegali aż do jego upadku w roku 97), w związku z narastającym zagrożeniem ze strony państwa wschodniofrankijskiego (870-890) rozpoczęli budowę grodów obronnych, rozbudowa nasiliła się (920-932), gdy król wschodniofrankoński Henryk I Ptasznik rozpoczął podbój Glomitów (po ich podporządkowaniu dokonał pierwszej poważnej wyprawy na ich ziemie – ataki Sasów doprowadziły do podporządkowania (963) ich królestwu niemieckiemu (przez margrabiego Marchii Wschodniej Gerona), przejściowo w granicach Polski (1002-1018), ostatecznie (1031) w rekach Niemców, w ciągu kolejnych wieków w większości zgermanizowani.

Serbiszcze zamieszkiwali ujście rzeki Muldy.

Żyrmunty, Żermunty, Żyrmuntowie zamieszkiwali dorzecze rzeki Soławy (dopływu Łaby). Sąsiadowali z : Chudzicami, Nieletycami, Nudzicami, Koledzicami i Żytycami/

Nieletycy, Nielecice zamieszkiwali nad górnym biegiem Muldy, sąsiadowali z: Chudzicami, Nudzicami, Koledzicami, Żyrmuntami, Żytycami; ich tereny zostały wchłonięte przez Państwo wschodniofrankijskie, a następnie Królestwo Niemieckie.

Żytyce, Żytycy zamieszkiwali dorzecze rzeki Soławy (dopływu Łaby), sąsiadowali z: Chudzicami, Nieletycami, Nudzicami, Koledzicami i Żyrmuntami, ich tereny zostały wchłonięte przez Państwo wschodniofrankijskie, a następnie Królestwo Niemieckie.

Nudzice, Nudycy zamieszkiwali dorzecze Soławy (dopływu Łaby). Sąsiadowali z: Chudzicami, Nieletycami, Koledzicami, Żyrmuntami i Żytycami.

Nizice, Niżyce zamieszkiwali dorzecze Łaby, jednym z najsławniejszych ich grodów była Biała Góra (obecnie Belgern w Saksonii; leżąca na lewym brzegu Łaby).

Słupianie (łac. Selpoli) zamieszkiwali tereny na zachód od Nysy Łużyckiej, sąsiadowali z Bieżuńczanami, Żarowianami i Nicami.

Chudzice, Chudzicy zamieszkiwali dorzecze Soławy (dopływu Łaby), sąsiadowali z: Nieletykami, Nudzicami, Koledzicami, Żyrmuntami i Żytycami – wszystkie te plemiona znalazły się pod wpływami niemieckimi (Xw.) – stosunki z państwem niemieckim nie zawsze układały się właściwie (rejon był bardzo niespokojny) i ostatecznie plemiona te i ich tereny zostały wchłonięte przez cesarstwo niemieckie.

Chutycy, Chutyzi, na południu sąsiadowali z Pliśniami i Puonzonami, na północy z: Susłami, Nielecicami i Nudzicami.

Pliśnianie, Pliśni zamieszkiwali nad rzeką Plisną (obecnie Pleiße), sąsiadowali z Serbami i Chorwatami.

Susłowie, Suszlice zamieszkiwali nad górnym biegiem rzeki Muldy

Koledzice, Kolędycze, Koledice, Koledyce (w Annales Bertiniani: Colodici, w listach Ottona II, z 973 Coledizi (pagus) i Cholidici, z 975 Colidiki, u Thietmara w 1015 Colidici (locus), zamieszkiwali dorzecze Soławy (dopływu Łaby) – wg Łowmiańskiego sięgali aż po dolną Elsterę na południu, po dolną Salę na północy, po Łabę i dolną Muldę oraz po Niemberg na wschodzie; sąsiadowali z: Chudzicami, Nieletycami, Nudzicami, Żyrmuntami i Żytycamie (przy czym cztery ostatnie miały wg Łowmiańskiego wyodrębnić się właśnie z Koledyców), zostali najechani (839) przez Sasów – zdobyli główny gród plemienny (urbs) nazwany w źródle Kesigesburch (obecnie Cösitz, dzielnica Zörbig nad rzeką Fuhne) i jedenaście gródków (castella), zginął ich książę Ciemysł (Cimusclus), na jego miejsce wiec wybrał nowego (wg Annales Bertiniani tj. Roczników bertyńskich).

Glomici (lub Dalemińcy (łac. provinciam quam nos Daleminci vocamus, Slavi autem Glomaci vocant) zamieszkiwali między środkową Łabą a Muldą - na południu ziemie ich sięgały Gór Kruszcowych (wg Thietmara nazwa plemienia wywodziła się od świętego źródła Głomacz), wspomniani po raz pierwszy, gdy Frankowie najechali (805) ich ziemie – ich książę imieniem Siemił (Semela) został pobity i musiał oddać dwóch synów w charakterze zakładników, ponieważ ich ziemie znajdowały się w bezpośrednim sąsiedztwie państwa wschodniofrankońskiego, a później cesarstwa były narażone w pierwszej kolejności na ataki ze strony niemieckiej – systematyczny podbój ich ziem rozpoczęli (pocz. Xw.) Sasi – zakończony (928-929) przez króla Niemiec Henryka Ptasznika – zdobył ich centralny gród – Ganę (współczesna Miśnia) po dwudziestodniowym oblężeniu, zakończonym rzezią jej obrońców i wzięciem w niewolę dzieci obrońców (wg zapisków kroniki saskiej Widikunda z Korbei), na ich terenach Otton I Wielki stworzył (937) Marchię Wschodnią, złupione (po niedotrzymaniu ultimatum) przez armię Bolesława Chrobrego (z powodu niedotrzymaniu ultimatum) – ponad 3000 ludzi zostało uprowadzonych captivorum do Polski.

Milczanie (niem. Milzener, dolnołuż. Milcany, górnołuż Milčenjo) – przodkowie Górnych Łużyczan), zamieszkiwali w dorzeczu górnego biegu Czarnej Elstery, Sprewy i Nysy Łużyckiej, przypuszczalnie wchłonęli (Xw.) Bieżuczan.

Niżanie, Niszanie (łac. Nisane) zamieszkiwali dorzecze Łaby (okolice dzisiejszego Drezna).

Sitice zamieszkiwali dorzecze Łaby.

Bieżuńczanie, Bieśniczanie, Biełżuczanie zamieszkiwali nad Nysą Łużycką (prawdopodobnie w okolicach dzisiejszego Zgorzelca) – od wschodu graniczyli ze śląskimi Bobrzanami, od północy z plemionami Nice i Zara, Słupianami, Łużyczanami, od zachodu z Milczanami, a od południa z czeskimi Chorwatami i Pszowianami; czcili swoją świętą górę – Sedło (niem. Landeskrone), w obawie przed naporem Niemców z Marchii Miśnieńskiej i chrześcijaństwa ukryli swojego bożka Flinsa w okolicy Świeradowa-Zdroju w górnym biegu Kwisy (wymienieni w Geografie Bawarskim).

Nice zamieszkiwali (od VII-Xw.) tereny obejmujące dzisiejszy Gubin i Jasień (głównie wzdłuż Nysy Łużyckiej), sąsiadowali z Bieżuńczanami, Zarami (Żarami) i Słupianami.

Zara zamieszkiwali tereny pomiędzy Nysą Łużycką a Bobrem (głównie w rejonie dzisiejszych Żar), najbliższymi sąsiadami byli Nice, oddzieleni pasem lasów i bagien Łużyczanie oraz Bobrzanie mieszkający na terenach oddzielonych Borami Dolnośląskimi.



tagi: miśnia  serbowie  łużyczani  chorwaci  łuzyce  milsko 

marek-natusiewicz
21 grudnia 2017 19:50
3     2053    2 zaloguj sie by polubić

Komentarze:

chlor @marek-natusiewicz
21 grudnia 2017 20:18

Dziwna jest granica w okolicy Szczecina. Pola, i krzaki polskie, od pewnego momentu takie same krzaki są już niemieckie.

zaloguj się by móc komentować

marek-natusiewicz @chlor 21 grudnia 2017 20:18
22 grudnia 2017 09:06

Nie dziwna, a jedynie wytyczona po "pijaku" - wspomina o tym Piotr Zaremba, pierwszy prezydent Szczecina.

zaloguj się by móc komentować

chlor @marek-natusiewicz 22 grudnia 2017 09:06
22 grudnia 2017 09:36

Chyba tak. Zygzakiem po mapie przecina chaotycznie ścieżki i naturalne granice pól i lasów. W niektórych miejscach słupy graniczne sobie, a mapa gogla sobie.

zaloguj się by móc komentować

zaloguj się by móc komentować