-

marek-natusiewicz

Między Odrą a Łabą - po jasnej stronie mocy (cz.II)

780 – frankoński król Karol (późniejszy cesarz Karol Wielki ) spotkał się po raz pierwszy ze Słowianami Połabskimi podczas walk z Sasami (zawarł z nimi rozejm, aby zakończyć walkę z Sasami).

782 - Karol podporządkowuje Sasów (Sasi zostali następnie zaatakowani przez Słowian).

789 - Karol, przy wsparciu Sasów i obodryckiego księcia Wicana zaatakował Wieletów (w tym czasie rządził nimi Drogowit) – Frankowie podeszli do rzeki Piany, Drogowit poddał się i zaczął płacić podatki Karolowi.

792 - Rebelia saksońska przeciwko Karolowi, książę Wican ponownie pomógł w jego tłumieniu. 795 - Książę Wican został zabity przez Sasów – jego następcą został Drożko.

804 – Za pomoc w walce z Sasami Drożko został nagrodzony terytorium Nordalbingów (West Holstein ), z którego wygnano Sasów.

808 - Duński król Godfred, sojusznik Sasów, zorganizował wyprawę przeciwko Obrodytom. Podczas wyprawy miasto Rarog zostało zniszczone. Naturalni sojusznicy Obodrzyców - Smolińcy i Glinianie - przeszli na stronę Związku wieleckiego (duńskich stronników).

809 - Duńczycy zostali wyparci, a Frankowie i Drożko odbyli wyprawę przeciwko Wieletom. Drożko zosta; zamordowany, terytorium Nordalbingów przestało być częścią kraju Obodrzyców. Po Drożku władzę przejął Sławomir (syn Drożka Czedróg był wówczas nieletni). Księciem Wieletów został Lub (wkrótce poległ w bitwie z Obodrzycami). Jego następcą został syn Miłogost, ale niebawem został złożony z tronu, a księciem został jego brat Całodróg.

810 – Wieleci zdobyli zamek Höhbeck (mieszkał w nim administrator wschodniej Saksonii i legat cesarski).

817 – Cesarz Ludwik I Pobożny zmusił księcia Sławomira do podzielenia się rządami z Czedrogiem.

821/2 – Zgon księcia Sławomira.

823 - Cesarz Ludwik potwierdził, że Czedróg jest księciem Obodrytów.

820 - Cesarz Ludwik potwierdził, że Czedróg jest królem Obodrytów.

838/9 - Cesarz Ludwik zorganizował wyprawę przeciwko zagrażającym pograniczu Wieletom.

843 - Ludwik II Niemiecki królem wschodniofrankijskim, tj. części Cesarstwa, sąsiadującej z terytorium Słowian.

844 - Powstanie księcia Gostomysła przeciwko Ludwikowi II Niemieckiemu – książę został pokonany i zabity, a państwo podzielone na cztery części.

862 - Król Ludwik II Niemiecki zorganizował nieudaną wyprawę przeciwko księciu Dobomysłowi.

889 – Cesarz Arnulf z Karyntii poprowadził kampanię przeciwko Obodrytom, która ponownie zakończyła się niepowodzeniem.

919 - Henryk I Ptasznik objął tron w Niemczech i rozpoczął przygotowania do ostatecznego podboju Słowian.

928 - Henryk I Ptasznik pokonał Stodoran – zdobył stolicę Branibor (Brennę) i wygnał księcia Tęgomira. Wieleci wywołali powstanie i spalili miasto Walsleben.

929 - Niemcy pokonali Wieletów w bitwie pod Łączynem (obecnie Lenzen) – wszyscy wzięci do niewoli Słowianie zostali zamordowani. Henryk I Ptasznik nałożył wysokie podatki na Słowian i zdecydowanie opowiedział się za ich chrystianizacją.

934 - Henryk I Ptasznik pokonuje Wkrzanów (jako ostatnie z plemion wieleckich).

936 - Otton I królem niemieckim. W tym samym roku wyruszył na wyprawę przeciwko Ranom.

937 - Otton I podzielił terytoria słowiańskie pomiędzy Łabą i Odrą na dwie części: północną z centrum Lüneburgu, otrzymał Hermann Billung (tzw. Marchia Billungów) i południową zwaną Marchią Wschodnią, której margrabią został Gero.

939 - Powstanie Ranów (zginął m.in. margrabia Hik) jako reakcja na postępowanie margrabiego Gero (zorganizował ucztę, na którą zaprosił 30 naczelników plemion łużyckich i serbskich, a następnie otruł ich – przeżył tylko siostrzeniec Tęgomira Stojmir). Tęgomir, który już wtedy otrzymał chrzest, nie brał udziału w tej morderczej uczcie.

942 - Ustanowienie biskupstwa w Oldenburgu (Starigard Starogard/Stargard Wagryjski).

946 - Ustanowienie biskupstwa w Havelbergu (Hobolin).

949 - Ustanowienie biskupstwa w Brandenburgu (Branibor).

954 - Bunt Wkrzanów przeciwko chrześcijaństwu i wysokim podatkom - został stłumiony przez margrabiego Gero.

955 - Zjednoczone plemiona Obodrzyców i Wieletów, razem z saksońskimi wielmożami Wichmanem II i Ekbertem z Ambergau zorganizowali wyprawę przeciwko cesarzowi. 16 października 955 r. doszło w bitwie nad rzeką Reknicą, Słowianie otoczyli tam Niemców (od niechybnej klęski ocalił ich margrabia Gero przy pomocy sprzymierzonych ze sobą Ranów, którzy przyczynili się do budowy trzech mostów na rzece, umożliwiając przeprawę przez rzekę i rozgromienie oddziałów słowiańskich). Powstanie upadło, słowiański książę Stoigniew zginął w bitwie.

957-60 - Margrabia Gero walczył z Ranami i pokonał ich.

965 – Księciem Obodrzyców został Nakon. Po jego śmierci władzę przejął Mściwoj (ochrzczony jako Billung).

968 – Egward pierwszym biskupem w Oldenburgu.

983 - Mściwoj zawarł sojusz z Wieletami i rozpoczął potężne powstanie z udziałem większości Słowian Połabskich. Zdobył Havelberg i zniszczył siedzibę biskupa. Kilka dni później zdobyto Brandenburg i Hamburg. Tak więc, na pewien czas, Słowianie powstrzymali postępującą germanizację – był to również czas walki przeciwko chrześcijaństwu.

985/7 - Cesarz Otton III poprowadził bitwę z Wieletami.

986 - Otton III podbił Stodoran.

991 - Kizo, saksoński rycerz, zajął Brandenburgię.

993 - Kizo przekazał cesarzowi Brandenburgię.

995 - Mściwoj został wypędzony z kraju jako chrześcijanin – władzę przejął jego syna Mścisław.

996 - Otton III zawarł pokój z Obodrytami i Wieletami, a tym ostatnim uznał niezależność.

997 – Wieleci podbili całe terytorium Stodoran.

ok. 1001 - Cesarz Henryk II. uznał niepodległość Obodrytów.

1003 - Cesarz przyjął Wieletów i Redarów w Quedlinburgu i obiecał pomoc przeciwko Bolesławowi Chrobremu.

1017 – Nieudana ekspedycja cesarza wraz z Wieletami i oddziałami kijowskimi przeciwko Polakom. Książę Mścisław został oskarżony o porażkę, a jego lud zbuntował się przeciwko niemu. 1018 - Mścisław schronił się w ufortyfikowanym Swarzynie (obecnie Schwerin), ale został pokonany i uciekł do Saksonii – rządy przejął jego syna Przybigniew (ochrzczony jako Udo).

1031/2 - Przybigniew został zamordowany, podobno przez brata Racibora. Gotszalk syn Przybigniewa, porzucił chrześcijaństwo, uciekł z klasztoru do Holsztynu, połączył się ze Słowianami i zaczął pustoszyć księstwo – został schwytany i wysłany do więzienia. Po zwolnieniu udał się do Danii do króla Knuta Wielkiego (swojego krewnego). Ożenił się z Syritą, córką Swena II Estrydsena (król duński 1047-74) – w Danii ponownie nawrócił się na chrześcijaństwo.

1032 - Cesarz Konrad II zawarł pokój z Wieletami.

1043 - Obodrzyci kierowani przez Racibora najechali Danię, ale zostali pokonani w bitwie koło Lyrskov Hede (Racibor poległ z ośmioma synami). Gotszalk przejął pusty tron i zaczął popierać chrześcijaństwo w kraju.

1051 - W kraju ustanowiono dwa biskupstwa: w Ratiborze (obecnie Ratzenburg) i Weligradzie (obecnie Meklemburg).

1057 - Rozpad plemiennego związku wokół Świątyni Swarożyca w Retra: z jednej strony Redarowie i Doleńcy – z drugiej Czrezpienianie,. Z pomocą Gotszalka, księcia Bernarda II Billunga i króla Swena II Estrydsena Czrezpienianie zostali pokonani – zarówno oni, jak i Chyżanie, zostali wcieleni do państwa Gotszalka.

1057 – Zjazd w Łączynie (obecnie Lenzen). Blus, szwagier Gotszalka, rozpętał pogańską rebelię przeciwko Gotszalkowi i chrześcijaństwu.

1066Gotszalk został zamordowany w Łączynie.

1067/68 – Biskup Burchard I. von Halberstadt zaatakował ziemię Wieletów (zniszczył religijne centrum Rany? Retre). Krut został wybrany na księcia Obodrytów (Budiwoj – syn Gotszalka, został wydalony – zatrzymał się w Saksonii).

1070 – Wieleci poddali się Krutowi.

1071 – Wyprawa Budiwoja i Magnusa, syna saskiego księcia Ordulfa (Billunga) przeciwko Krutowi, zakończona niepowodzeniem.

1073 - Sasowie zbuntowali się przeciwko cesarzowi, poprosili Wieletów o wsparcie, ale ci odmówili.

1093 - Książę saski, Magnus, napadł na kraj Wieletów, zaś Henryk, syn Gotszalka z królem Dani Olafem I najechał i spustoszył Wolin oraz podbił Stargard (?)

1101 – Margrabia Lotar Udo III podbił Branibor, gdzie ustanowił chrześcijaństwo.

1105 - Książę Krut został zamordowany przez Henryka Gotszalkowica podczas uczty w Plone. 1110 - Lothar von Süpplingenburg, książę Saksonii, podbił ziemie słowiańskie w Stomarnie (Stormarn) i nadał tę ziemię Adolfowi I. von Schauenburg.

1114 – Książę Henryk Gotszalkowic podbił Czrezpienianów.

1127 - Zmarł książę Henryk Gotszalkowic – jego syn Knut został zamordowany, władzę przejął drugi syn Świętopełk.

1129 - Książę Świętopełk został zamordowany. Duński książę Kanut Lavard kupił od cesarza Lotara III królestwo Obodrytów.

1131 - Kanut Lavard został zamordowany. Ziemia Obodrytów została podzielona między Niklota i Przybysława.

1147 - Krucjata połabska – prowadzona przez księcia Saksonii Henryka Lwa oraz margrabiego Albrechta Niedźwiedzia (udział wzięli Duńczucy: Sven III Grade i Kanut V (ponoć z z setkami tysięcy żołnierzy) oraz oddziały Polaków i Morawian), bronili się: obodrycki książę Niklot oraz pomorski Racibor I (w ufortyfikowanych miastach Dubin i Dymin – mimo długotrwałego oblężenia nie udało się zdobyć miasta, a jesienią wyprawa zakończyła się bezskutecznie), w jego efekcie Pomorze Szczeciński zostało zhołdowane przez Henryka.

1157 - Albrecht Niedźwiedź zostaje pierwszym margrabią brandenburskim.

1160 - Książę Niklot poległ w walce z Henrykiem Lwem w pobliżu Vorel. Sasi i Duńczycy zajęli terytorium Obodrytów.

1167 - Henryk Lew przyznał ziemie Obodrytów i Wieletów Przybysławowi, synowi Niklota, jako lenno.

1168 - Król Danii Waldemar I Wielki podbił Ranów i zniszczył główne pogańskie sanktuarium w Arkonie.

1178 – Po śmierci Przybysława, a na tronie zasiadł jego syn Henryk Borwin I.

1179 - Ostatnie słowiańskie powstanie przeciwko chrześcijaństwu.

1184 - Duński król Kanut VI pokonał Henryka Borwina I w bitwie pod Gryph. Od tego czasu Henryk musiał uznać duńskie zwierzchnictwo.

1227 – Po śmierci Henryka Borwina I, kraj został podzielony między czterech jego wnuków:

Johanna I/Jana I (przed 1211-1264), księcia Meklemburgii-Mecklenburg, Nikolausa I./Mikołaja (?-1277), księcia Meklemburgii-Werle, Heinricha Borwina III./Henryka Borwina III (?–ok. 1278), księcia Meklemburgii-Rostock, Pribislawa I./Przybysława (?–ok. 1257/po 1270), księcia Meklemburgii-Parchim. Chociaż potomkowie Henryka byli Obodrytami, językiem i obyczajami byli już Niemcami – zakończyli oni rządy książąt obodryckich i rozpoczęli rządy książąt meklemburskich.

W XVIII wieku Drzewianie żyjący w Pustaci Lüneburskiej zostali zgermanizowani jako ostatni z Obodrytów.

Obodrzyce tworzący tworzący Związek obodrycki zamieszkiwali terytorium północno-zachodniego Połabia. Z nimi związani są:

Bytyńcy (Byteńcy, Beteńcy – według Geografa Bawarskiego Bethenici, w Chronicon Moissiacense zaś Bethenzi) zamieszkiwali wschodni brzeg dolnej Łaby (tereny obecnej Meklemburgii), sąsiadowali: 1º – od północy z Glinianami, 1º – od południa ze Smolińcami.

Drzewianie (nazwa pochodzi od słowa drewo [drzewo]), zamieszkiwali puszcze na zachodnim brzegu dolnej Łaby, do połowy XVIIIw. mówili językiem drzewiańskim (składającym się z wielu bardzo zróżnicowanych dialektów) – obecnie dawny teren plemienny Drzewian nazywa się Wendland (pol. Kraj Wendów) na wschód od Pustaci Lüneburskiej i jest położony na południowy wschód od Hamburga w powiecie Lüchow-Dannenberg. Przodkowie osiedlili się na obszarze między Łabą i późniejszymi miastami Lüneburg i Uelzen w ciągu VII wieku n.e. – rejon ich osadnictwa miał roślinność leśno-stepową, na glebach ubogich, częściowo bagnistych (nigdy nie stanowili na tym obszarze jedynej grupy etnicznej; żyły obok nich skupiska Germanów), przez prawie 1000 lat brak wiadomości o nich (przyczyną jest fakt ich izolacji: byli ubogą ludnością wiejską, z trudem utrzymującą się z uprawy nieurodzajnej ziemi i z pasterstwa, zajmowali się też uprawą lnu, bartnictwem i ciesielstwem. Z powodu ubóstwa ich kultura była skromna, ograniczała się głównie do opowiadań i pieśni przekazywanych ustnie. Poszczególne skupiska osad drzewiańskich żyły we wzajemnej izolacji (kontakty między nimi były tylko sporadyczne) o czym świadczą duże różnice między ich dialektami). Po podporządkowaniu plemion słowiańskich na tym obszarze (811), rozpoczęła się germanizacja tych terenów (na długie wieki ograniczyła się tylko do nowo powstających osad oraz germanizacji wszystkich wyższych i średnich warstw społecznych), nie obejmując ubogiej ludności wiejskiej, która pozostając na uboczu tych zmian i zachowała swój język), stając się od XVIIw. najbardziej na zachód wysuniętą enklawą Słowiańszczyzny (zamieszkiwali wschodnią część Księstwa Hanoweru (powstałego w 1634). Niemcy nazywali kraj Drzewian Wendland (kraj Wendów, czyli Słowian) lub Dräwehn (od zniekształconej nazwy tego plemienia). W 1714 książę elektor Hanoweru Jerzy I został królem Anglii, łącząc oba państwa unią personalną (wydarzenie to ucieszyło Drzewian – wspomina o tym Kronika Schultzego, ponieważ odtąd byli ludźmi nie książęcymi, ale królewskimi).

Glinianie (Linianie, Gliwianie, Liwianie), zamieszkiwali nad rzeką Eldeną (Stepienica?), prawym dopływem Łaby (na terenie dzisiejszej Meklemburgii), od północy graniczyli z Warnami, stolicą był Łączyn (dzisiejsze Lenzen nad rzeką Loknitz, koło Wittenberge), gdzie rozegrała się (929) bitwa między Sasami a Słowianami (zakończona klęską ostatnich), inny znany gród to Pothlustim (Putlitz), zostali podbici (1136) Albrechta Niedźwiedzia – ich dawne ziemie otrzymały nazwę „Prignitz” (obecnie powiat Prignitz w Niemczech) – wspominani od 808 roku do XIIw.

Moryczanie (Morzyczanie, Moraczanie) zamieszkiwali środkowy bieg rzeki Łaby koło Magdeburga (należeli do wieleckiej grupy językowej), sąsiadowali z plemionami: Ziemczycami, Lesicami, Lipianami.

Ziemczycy (Siemczyce) zamieszkiwali środkowy bieg rzeki Łaby (należeli do wieleckiej grupy językowej), sąsiadowali z plemionami: Moraczanami, Lesicami, Lipianami.

Lesicy (Lisice) zamieszkiwali (wzmiankowani od 937) środkowy bieg rzeki Łaby – na południe od Havelbergu w widłach rzek Łaba i Hawela (należeli do wieleckiej grupy językowej), sąsiadowali z plemionami: Moraczanie, Ziemczycy, Lipianie, ich terytorium weszło w skład (946) biskupstwa hawelberskiego.

Lipianie zamieszkiwali środkowy bieg rzeki Łaby (należeli do wieleckiej grupy językowej), sąsiadowali z nimi: Ziemczycy, Lesicy i Morzyczanie.

Obodrzycy właściwi (Reregowie) zamieszkiwali tereny na wschód od dolnej Łaby między Zatoką Wismarską a jeziorem Swarzyńskim (zaliczani do plemion połabskich), najważniejszymi grodami były: główny gród Mechlin (obecnie Mechlin-Mecklenburg) oraz Swarzyn (obecnie Schwerin), główne plemię , końcem niezależności była śmierć (1160) księcia Niklota – z ich państwa (zniemczonego w XIIIw.) wywodziło się niemieckie księstwo Meklemburgii.

Połabianie zamieszkiwali tereny na zachód od Obodrytów właściwych w dorzeczu środkowej i dolnej Łaby, głównym ich ośrodkiem był Racibórz (obecnie: Ratzeburg w Niemczech), po 1131 roku ich władcą był Przybysław wagryjski.

Smolińcy (plemię połabskie) zamieszkiwali (wzmiankowani w Annales Regni Francorum po raz pierwszy w 808 jako Smeldingos i w 809 jako Smeldingorumi, w Chronicon Moissiacense jako Semeldinc) tereny w rejonie dzisiejszego Parchim i Friedrichsruhe, należeli do Związku obodryckiego, od północy graniczyli z Bytyńcy, centrum polityczne to gród Connoburg (wg Chronicon Anianense z 809), ich grodami były także Menkendorf i Friedrichsruhe, odłączyli się (808) od Związku obodryckiego, ponownie przyłączeni (809), utracili swoją odrębność na rzecz Obodrytów (nie zostali wymordowani, a izolacja osad spowodowała, że zachowali swoją odrębność i tożsamość do XVIIIw.).

Wagrowie, zamieszkiwali obszar wyznaczony granicami: na północy i wschodu przez Bałtyk, na południu – przez dolny bieg rzeki Trawny, na zachodzie graniczyli z germańskim plemieniem Nordalbingów (na tzwz. Limes Saxoniae) – najdalej na zachód wysunięte nadmorskie plemię połabskie (Wagria nad Bałtykiem), odłam Obodrytów, główny gród: Starogard/Stargard Wagryjski (obecnie Oldenburg in Holstein), dość długo stawiali opór wysiłkom niemieckim na rzecz chrystianizacji (biskupstwo w Stargardzie (968), zniszczone (1000), odbudowane (1066), ), po podbiciu (968) przez Ottona I część możnowładców dzięki przejściu na chrześcijaństwo, zachowało swoją pozycję – chrystianizacja ludności nie miała miejsca (o czym świadczy bunt pogański pod wodzą Kruta), piraci zachodniej części Morza Bałtyckiego (głównie niszczyli duńskie wyspy na wzór Wikingów) – pierwsze wzmianki pochodzą z lat 967/8.

Warnowie, zamieszkiwali nad górną Warnawą – początkowo nazwa odnosząca się do germańskiego plemienia osiadłego na środkowym Połabiu (wspomina o nich Prokopiusz w związku z migracją Herulów nad rzekę Warnow – germańscy Warnowie zostali rozbici przez Franków w 595, ich niedobitki pozostały, mieszając się z czasem z plemionami słowiańskimi – stąd późniejsi słowiańscy Warnowie.

Wieleci (określani od końca X wieku także jako Lucice) tworzący Związek wielecki.

W skład Wieletów wchodzili:

Czrezpienianie (Czrezpieczanie, Czerezpieczanie, Czerespienianie) zamieszkiwali między rzekami: Reknicą (ew. Rzekiennica, dziś Recknitz) i Pianą (obecnie Peene), dalej na północ od doliny Piany oraz wyspę Uznam, grody identyfikowane jako czrezpieniańskie to Ostrów, Ciecierów, Małkinia i Wołogoszcz, przygraniczne Damin, weszli w skład organizacji politycznej zwanej Związkiem Wieleckim jako jedno z czterech wielkich plemion obok Redarów, Tolężan (vel Dołężan/Doleńców) i Chyżan (w IXw.), w trzech kolejnych bitwach (1057) rozbili Redarów oraz sprzymierzonych z nimi Doleńców i Chyżan – Redarowie zwrócili się o pomoc do księcia obodrzyckiego Gotszalka, księcia saskiego Bernarda i króla duńskiego Swena Estrydsena (po zwycięstwie (1060) koalicja ta zmusiła Czrezpienian do zapłacenia okupu, Gotszalk przyłączył Czrezpienian i Chyżan do Związku Obodrzyckiego), razem z Chyżanami zbuntowali się (1151) przeciwko władcy Niklotowi, wraz z resztą Wieletów zostali podbici (do 1170) przez książąt zachodniopomorskich (ziemię Lutyków – Lutycję umieścili w swojej tytulaturze również).

Chyżanie (Chyżyni, Kicyni) zamieszkiwali ziemie nadbałtyckie nad środkową i dolną Warnawą/Warnową?, uczestniczyli w wojnie domowej Związku wieleckiego (1057-1060) – walczyli przeciwko Redarom wraz z Czerepianami i ponieśli klęskę, zostali (1166) włączeni do państwa obodrzyckiego, główny gród: Chyżyn.

Tolężanie (Dołężanie, Doleńcy, Tolensanowie), zamieszkiwali nad środkową i dolną Tołężą (tereny zachodniego wybrzeża Zalewu Szczecińskiego), w wojnie domowej Związku wieleckiego (1057-1060) występując po stronie Redarów przeciwko Czerepianom i Chyżanom (zwyciężyli pustosząc jednak podczas wojny ziemię i doprowadzając do upadku Związku Wieleckiego oraz samych siebie) – przyłączeni do księstwa zachodniopomorskiego (XIIIw.).

Doszanie, zamieszkiwali tereny nad rzeką Hawelą – prawym dopływem Łaby i górną Doszą (należeli do grupy plemiennej Stodoran), ziemie włączone zostały do diecezji hawelberskiej (946), po raz pierwszy wymienieni w 946/948, prawdopodobni członkowie Związku wieleckiego (983/991)

Nieletycy (Nielecice), zamieszkiwali górny bieg rzeki Muldy (zaliczani do plemion serbskich), sąsiadowali z Chudzicami, Nudzicami, Koledzicami, Żyrmuntami, Żytycami, pod wpływami niemieckimi (od Xw.) – nie zawsze stosunki z państwem niemieckim układały się właściwie (rejon był bardzo niespokojny), ich tereny zostały wchłonięte przez państwo wschodniofrankijskie (następnie Królestwo Niemieckie), centralnym grodem był Hobolin (obecnie Havelberg),

Płoni, zamieszkiwali tereny nad rzeką Hawelą - prawym dopływem Łaby (należeli do grupy plemiennej Stodoran)

Redarowie, zamieszkiwali u źródeł Tollense (należeli do grupy plemion lechickich), w Związku wieleckim uznawani za najbardziej wojowniczych (często dominowali), pierwsza wzmianka pochodzi z roku 929 – to wówczas miała miejsce bitwa pod Łączynem (ponoć zginęło w niej 120.000, a 800 jeńców słowiańskich zostało ściętych), najechani (936) przez Ottona I Wielkiego, w koalicji z Obodrytami w bitwie nad rzeką Reknicą (955) walczyli z wojskami Ottona I i margrabiego Gero (poległo 4,5 tys. walczących Słowian, a 2 tys. zostało rannych), uczestnicy wyprawy (1005) Henryka II Świętego przeciwko Bolesławowi Chrobremu, z przyczyn religijnych rozbili i skłócili Związek wielecki, który pomimo kolejnych zwycięstw nad armią cesarską i ugruntowaniu niezależności od cesarstwa (w poł. XIw.) co doprowadziło do zaniku zorganizowanego oporu przeciw germańskiej kolonizacji na Połabiu, wywołali powstanie (1110) antygermańskie – zwalczając je cesarz Lotar III zdobył i zrównał z ziemią dziewięć ich grodów (ludność morduje lub uprowadza w niewolę), północna część ich ziemi (z grodem Dyminem) dostała się pod panowanie Pomorzan i od tego czasu stanowiła część składową Księstwa Pomorskiego (1127), południowa – została podbita przez Marchię Północną (potem Brandenburską), gdy książę pomorski Kazimierz nadał te ziemie kościołowi hawelberskiemu (1127-1170), głównym grodem była Radogoszcz/Retra – miejsce kultu m.in. boga Swarożyca.

Rzeczanie zamieszkiwali nad górną Hawelą (czasami zaliczani do Związku wieleckiego).

Sprewianie zamieszkiwali dorzecze rzeki Sprewy, dopływu Haweli (na wschód od Stodoran) na płaskowyżu Barnim i Teltow, głównym grodem była Kopanica, sąsiadowali ze: Słupianami, Morzyczanami, Płonami i Lubuszanami, żyli razem z pozostałymi resztkami populacji germańskiej zamieszkującej te tereny przed nimi, pierwsze informacje pochodzą z VII w.

Stodoranie zamieszkiwali kraj Stodor (dorzecze Sprewy dolnej i Haweli – prawego dopływu Łaby), utożsamiani z Hawelanami (do tej samej grupy zaliczano: Nieletyków, Doszan, Zamczyców i Płoniów), prawdopodobnie współdziałali ze Związkiem Wieleckim (w wojnach przeciwko Świętemu Cesarstwu Rzymskiemu), centralnym grodem była Brenna (zwana także Braniborem) –pierwszy raz (928) podbita przez Henryka I Ptasznika (po długim oblężeniu), odbita (983) w wyniku powstania plemion słowiańskich, ostatecznie (1157) zdobyta przez Albrechta Niedźwiedzia – zmieniono wówczas nazwę na Brandenburg (okoliczne ziemie nazwano Brandenburgią),

Wkrzanie (Wkrzanowie) zamieszkiwali tereny wokół rzeki Wkry i częściowo nad Zalewem Szczecińskim (pierwsze wzmianki z ok. 934), główny ośrodkiem Wkrzan był Przęcław (ważniejsze grody: Pozdawilk i Wkryujście, sąsiadowali z (od północy zgodnie z ruchem wskazówek zegara): Wolinianami, Pomorzanami, Pyrzyczanami, Rzeczanami, Redarami, Dołężanami, Czrezpienianami i Chyżanami, należeli do wieleckiej grupy plemion, okresowo przyłączali się do Związku wieleckiego, odparli (934) najazd Niemców, następnie przyjęli (954) zależność od pierwszego margrabiego Marchii Wschodniej Gerona, by w wyniku powstania (983) odzyskać swobodę, później znaleźli się w księstwie zachodniopomorskim (ok. XIIw.) – na części ich ziem podbitych przez Brandenburgię powstała Marchia Wkrzańska (ich dawne terytorium obejmują niemiecki Powiat Vorpommern-Greifswald i Powiat Uckermark oraz polski Powiat policki).

Zamczycy zamieszkiwali na „pojezierzu” Rypińskim (Tornowsee , Zermützelsee , Ruppiner See , Bützsee i inne) – należeli do grupy plemiennej Stodoran (czasami zaliczano ich do Związku wieleckiego), sąsiadowali: na wschodzie z Rzeczanami , na zachodzie z Doszanami, na północy las Lietze oddzielał ich od Redarów, na południe sąsiadowali z Stodoranami/Hawelanami, ich centrum był zamek na na wyspie Poggenwerde jeziora Ruppin (na przeciwległym brzegu znajdował się gród Alt Ruppin (dzisiaj dzielnica Neuruppin), drugim zapewne gród Altfriesack, kolejnym był gród w Treskow (na zachodnim brzegu jeziora Ruppiner).

Ziemczycy (Siemczyce) zamieszkiwali nad środkową Łabą (należeli do wieleckiej grupy językowej), sąsiadowali z: Moraczanami, Lesicami, Lipianami.

Ranowie (Rugianie (z niem.) albo Rujanie) zamieszkiwali wyspę Rugię (połabska Rana) i pobliskie ziemie na stałym lądzie (obecnie Meklemburgia-Pomorze Przednie w Niemczech), sojusznicy sił germańskich podczas (954) słowiańskiego powstania koalicji Obodrzytów i Wieletów (sojusz z Germanami miał zapewnić im przetrwanie), zniszczeni (1168) przez wojska pod wodzą duńskiego króla Waldemara I Wielkiego i biskupa Roskilde Absalona (po wieloletniej (od 1160) krucjacie) – podbito Rugię, zrujnowano Arkonę i spalono ostatnią pogańską świątynię Słowian – sanktuarium Świętowita (zagarnięto wówczas jako łup wojenny jego skarbiec składający się z ofiar wielu pokoleń wiernych), bez walki poddała się siedziba świeckiego władyki w Gardźcu, zostali przymusowo ochrzczeni, a ich terytorium (bullą papieża Aleksandra III) włączone do diecezji Roskilde (1169), ówcześni wodzowie: Jaromar I i Tesław, złożyli hołd królowi i stali się pierwszymi wasalnymi wobec Danii książętami rugijskimi, ich ostatni gród – leżący nieco dalej na wschód Dievenow (Dziwnów?) na Wolinie padł w 1170 roku, Hulicina – ostatnia kobieta władająca ich językiem, mieszkająca na Rugii zmarła w 1404 roku.



tagi: słowianie  germanie 

marek-natusiewicz
10 grudnia 2017 17:29
1     3234    3 zaloguj sie by polubić

Komentarze:

ApesCornelius @marek-natusiewicz
10 grudnia 2017 18:45

Jest jeszcze genetyczna mapa pochodzenia prasłowian trochę na wesoło

 

 

zaloguj się by móc komentować

zaloguj się by móc komentować